لوله های گالوانیزه ( لوله و اتصالات آهنی )

لوله های گالوانیزه:

لوله گالوانیزه نوعی لوله ی فولادی است که با فلز روی(Zn) پوشش داده می شود. پوشش گالوانیزه طول عمر لوله را افزایش داده و مقاومت آن در برابر خوردگی و رسوبات معدنی افزایش می دهد. لوله های گالوانیزه مدت زیادی از مهمترین اجزا در خطوط آبرسانی بوده و همچنان استفاده می شود.

لوله ی گالوانیزه نمی تواند برای خطوط گازرسانی استفاده شود زیرا پوشش روی (zn) ایجاد شده می تواند پوسته پوسته شده و باعث مسدود شدن جریان شود. با این حال لوله های گالوانیزه کاربردهای زیاد دیگری دارند. از این لوله ها می توان در فنس کشی، داربست گذاری، لوله کشی فاضلاب، آبیاری کشاورزی و پروژه های ساخت و ساز بزرگتر استفاده کرد و طول عمر تقریبی 40 ساله دارند.

عمدتاً لوله‌ی گالوانیزه‌ی آهنی را از طریق رنگ تیره و خاکستری‌اش در بازار شناسایی می‌کنند که از جنس آهن سفید نورد‌شده هستند. درزهای موجود در آن نیز با دستگاه‌های درز‌جوش به هم جوش داده می‌شوند و سپس آن‌ها را به مخزنی که حاوی روی مذاب است منتقل می‌کنند؛ در واقع به همین علت است که به آن‌ها لوله‌های درزدار نیز گفته می‌شود.

ویژگی لوله‌های گالوانیزه :

لوله‌های گالوانیزه از نوع لوله‌های درزدار هستند. به طور معمول، طول لوله‌ی گالوانیزه حدود 6 متر است و قطر لوله بین 1 تا 8 اینچ متغیر است. لوله‌ی گالوانیزه از جنس آهن سفید نورد یا فولاد نرم است. مهمترین ویژگی‌های این نوع لوله عبارت‌اند از:

 –   در مقایسه با لوله‌های آهنی، مقاومت کمتری دارد.

 –   در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت بالایی دارد و به همین جهت، دارای طول عمر بیش از 50 سال است.

 –   دارای ساختار یکپارچه‌ای است که باعث بالا رفتن استحکام و مقاومت در برابر ضربات می‌شود.

  –  در زمان نصب، رنگ آن‌ها شفاف به نظر می‌رسد؛ اما پس از گذشت مدت‌زمانی در اثر مجاورت با هوا و رطوبت و فرسودگی، ممکن است تغییر رنگ دهد.

 –    قابلیت بازیافت و استفاده‌ی مجدد دارند. (لوله‌های گالوانیزه را می‌توان در کوره‌های حرارتی ذوب کرد و مجدداً برای تولید محصولات جدید مورد استفاده قرار داد.)

کاربرد لوله‌های گالوانیزه :

بیشترین استفاده از لوله‌های گالوانیزه برای انتقال آب است. از مهم‌ترین موارد کاربرد لوله‌ی گالوانیزه می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

 –   عموماً به عنوان لوله‌های آبرسانی در ساخت‌و‌ساز استفاده می‌شود. گرچه کاربرد آن‌، فقط محدود به انتقال مایعات نمی‌شود بلکه بخش عمده‌ای از خطوط انتقال گاز نیز توسط لوله‌های گالوانیزه ایجاد می‌شود.

 –   در سیستم آبیاری نیز کاربرد بسیار زیادی دارند.

 –   در ساخت تصفیه‌خانه‌ها و سیستم‌های تهویه نیز کاربرد فراوانی دارند.

لوله‌های گالوانیزه همچنین بر اساس روش تولید و نوع گالوانیزاسیون نیز به دو دسته‌ی سرد و گرم تقسیم می‌شوند.

لوله گالوانیزه سرد :

در روش گالوانیزاسیون سرد، نمک‌ روی داخل یک محلول آبی، الکترولیز شده و سپس محصول، تولید می‌شود. این لوله‌ها در دمای پایین آبکاری و گالوانیزه شده و یک روکش روی، سطح آن‌ها را می‌پوشاند.

در این روش، ظاهر لوله‌ی گالوانیزه‌ی سرد، براق و یکنواخت است. به دلیل سطحی‌بودن پوشش، در صورت ایجاد خراش عمیق روی سطح این نوع لوله‌ها، لایه‌های زیرین آن دچار اکسیداسیون می‌شود؛ همین فرآیند باعث کاهش عمر لوله‌ی گالوانیزه می‌شود.

در واقع این روش گالوانیزاسیون لوله‌ها، مقاومت و استحکام چندان زیادی ندارد؛ یعنی حتی با کشیدن یک شیء فلزی روی سطح لوله، روکش روی آن ضربه می‌بیند و خراش بر می‌دارد.

کاربرد این روش گالوانیزاسیون، بیشتر در صنایع ساخت خودرو، پیچ، مهره، قطعه‌سازی و همچنین پوشش‌دهی فلزاتی است که مصارف بهداشتی دارند.

 لوله گالوانیزه گرم :

این فرآیند در دمای بالا صورت می‌گیرد، به این صورت که مولکول‌های آهن و فلز روی با هم درگیر شده و فلز روی به درون آهن نفوذ می‌کند؛ به همین دلیل میزان محافظت و عمر مفید لوله‌ی گالوانیزه‌ی گرم، بیشتر از نوع سرد آن است.

عمر مفید لوله‌های گالوانیزه‌ی گرم بین ۲۵ تا ۳۰ سال است. ضخامت لایه‌ی گالوانیزه در این روش بین ۴۰ تا ۱۲۰ میکرون است. ظاهر لایه روی در روش گالوانیزه‌ی گرم، مات و کدر و به رنگ طوسی است و سطح یکنواخت و صافی ندارد.

این روش گالوانیزاسیون بیشتر برای استفاده در محصولات آهنی است که در محیط باز و فضای خارجی قرار می‌گیرند. مانند دکل‌های مخابراتی، گارد ریل جاده‌ها، دکل‌های فشار قوی برق، لوله‌های آب با ضخامت بالا و تیرهای برق.

لوله‌های گالوانیزه بر اساس وزن، به سه دسته‌ی سبک، متوسط و سنگین تقسیم می‌شوند که با توجه به محل استفاده از آن‌ها می‌توان به راحتی تصمیم گرفت از کدام یک از این لوله‌ها استفاده کرد. به عنوان مثال، برای ساخت گلخانه، لوله‌ی گالوانیزه‌ی سبک پیشنهاد می‌شود